مەسەلەی گاز… لە لەعنەتەوە بۆ نیعمەت…

بەپێی ڕاپۆرتێکی درەو میدیا، (٣٪ ی یەدەگی گازی جیهان) لە دەڤەری سەوز و نیلیدایە، کە نزیکەی ٥ ترلیۆن مەتر سێجایە.
ئەم دەڤەرە دەتوانێت ڕۆژانە (٣٠ ملیۆن مەتر سێجا گازی سروشتی) لە ڕێی ئێرانەوە ڕەوانەی چین بکات کە سێهەم گەورەترین بەکارهێنەری گازە لە جیهاندا، لە دوای ئەمریکا و ڕوسیا. (ئێستا ڕێکەوتننامەی ستراتیژی دوورمەدودا لە نێوان چین و ئێران)دا هەیە.
لەو حاڵەتەدا، داهاتی مانگانەی گازی سروشتی ئەم دەڤەرە نزیکەی (٢ ملیار دۆلار) دەبێت.
نزیکەی ٤٠٠ ملیۆن دۆلاری دەچێت بۆ موچەی فەرمانبەرانی دەڤەری سلێمانی، هەڵەبجە، ڕاپەڕین، و گەرمیان. هێشتا (١.٦ ملیار دۆلاری) دەمێنێتەوە.
١.٦ ملیار دۆلار مانگانە پارەیەکی ئێجگار زۆرە کە بەکاربهێنرێت بۆ دروستکردنی چەندین پرۆژەی زەبەلاح و ستراتیژی. دەتوانرێت چەندین بەنداوی پێدروستبکرێت بۆ گەشەپێدانی کەرتەکانی کشتوکاڵ و پیشەسازی و گەشتوگوزار.
بەو انتاج و داهاتەوە، بەشی (٢٠٠ ساڵ) دەکات. دەکرێت لە ماوەی ١٠ ساڵی یەکەمدا ئەو پارەیە بەکاربهێنرێت بۆ فرە سەرچاوەکردنی ئابوری ئەم دەڤەرە. واتە پاش ١٠ ساڵی تر کەمتر پشت بە گاز ببەستین و وەکو داهاتێکی زیادە سەیری بکەین.
لە بەرامبەریشدا زۆنی زەرد بەو نەوتەی هەیەتی بە ئاسانی دەتوانێت موچەی فەرمانبەرانی ناوچەکانی خۆی دابین بکات و گەشەی زیاتر بە ئابوری خۆی بدات. واتە هاوشێوەی دوبەی و ئەبوزەبی، کیبڕکێی ئابوری بنیادنەر دروست دەبێت لە نێوان ئەم دوو زۆنەدا.
بەڵام ئەمە بە کاراکتەری سیاسی بەهێز دەکرێت. دوای ڕێکەوتتنامەی دەباشان، (کاک نەوشیروان و هیرۆ خان) بەنیازی ئەم پرۆژەیە بون کە گازی ئەم دەڤەرە لە ڕێی ئێرانەوە بە وڵاتانی جیهان بفرۆشن و داهاتەکەی بۆ گەشەی ئابوری ئەم دەڤەرە بەکاربهێنن.
دەیانویست کێبڕکێی ڕوخێنەری سیاسی و سەربازی لەگەڵ زۆنی زەردا، بگۆڕن بە کێبڕکێی دروستکەری ئابوری. بەڵام بەداخەوە مەرگ ونەخۆشی ڕێگەی نەدان. دوای ئەوانیش کێبڕکێی تەسلیمبون بە پارتی دەستیپێکرد.

بەیار عومەر عەبدوڵا

بابەتی پەیوەندیدار

Back to top button