هەنێ کۆمێنت

(سەردەشت عوسمان)
هەر شتێك شەوقەکەی لە “هێز”دابوو، ئەوە خۆر نیە. ئەوە گڵۆپێکی درۆزنەو کوژانەوەی تەنیا مەسەلەی کاتە. خۆر ئەوەیە کە ئازادانەو بەبێ دەسەڵات و حیزب و چەك و پارەو دەزگای میدیایی.. ساڵانە بەسەرماندا هەڵدێتەوەو بۆ ئەبەدیش ناکوژێتەوە، وەکو سەردەشت.
(کێشەی گوتار)
گوتاری ڕق، نەك هەر جیایە لە گوتاری ئازادی، بەڵکو لە ناوەڕۆکدا دژو پێچەوانەشیەتی، ئەگەرچی تێکەڵیش بکرێن و لە ڕووکەشدا وەکو یەك دەرکەون. ئەمەش هەمان کێشەی گوتاری نیشتمانپەروەری و ستەمکارییە، کە تێکەڵکراوەو بوون بە یەك. خراپترین شتیش کە دەرهەق بە سەردەشت بکرێت، ئەوەیە کە لە گوتاری ئازادییەوە، بهێنرێتە خوارەوە بۆ ناو گوتاری ڕق، کە ئەمە کوشتنی دووەمی ئەوە!
گوتاری ڕق: ئەوەیە کە هەمان جەوهەرو ماهییەتی پارتییەو لە پشتی جنێودان بە پارتییەوە خۆی شاردۆتەوە.
گوتاری ئازادی: ئەوەیە کە کێشەکەی پارتی و ناپارتی نیە، کێشەکەی حەق و ناحەق و ئازادی و کۆیلایەتی و عەدالەت و سەتەمکارییەو ئا لێرەشەوە کێشەی لەگەڵ پارتیدا هەیە، نەك لە خودی پارتییەوە.
(یارییەکەی بنەماڵە)
چ ئامۆزاکانی ئەملاو چ ئامۆزاکانی ئەولا، بە ڕێکەوتبێ یان بە ڕێکەوتن، هەمان یاریی ئەکەن. یەکێکیان توندی ئەکاتەوەو یەکێکیان شلی ئەکاتەوە. ئیتر ئەگەر تۆڕی توندەکە نەوگرێ، ئەکەویتە ناو تۆڕی شلەکەیانەوەو لە هەردو باردا، تۆ هەر لەناو تۆڕی ئەواندایەت. مەسەلەن بافڵ لەگەڵ پارتی ڕێکی ئەکاتەوەو لاهوریش ناڕازییەکان ئەچنێتەوە. یان مەسرور ئەوگرێ و چاوەڕوانی عافواتی نێچیریت!
(حوکمڕانیی)
حوکمڕانی چەنێك بە زەبت و ڕەبت ئەکرێ، ئەونەش بە لێبوردەیی ئەکرێت. هەر دوو دەستەکە زەرورەو هەرکامیان نەبێت، حوکمڕانیی معەوەقە. چەنێك دەستی پۆڵاین، زەرورە بۆ ئاسایشی کۆمەڵگاو سەرەوەریی یاسا. ئەونەش دەستی لێبوردەیی زەرورە بۆ پێکەوەژیان و ئارامی سیاسی. کە ئەم هاوسەنگییەش نەما، ئیتر لاسەنگی بە هەر بارێکابێت هەر زەرەرە. ئیتر یان لێبوردەیی ئەگاتە ئاستێك کە ئەنفالچیش عەفوکەیت. یان ئەمنیبوون ئەگاتە ئاستێك، کە سیناریۆ بۆ خەڵك داتاشی و ئەوەشی کە نەیکردوە بیخەیتە ملی!
(ستەمکاری)
حەلی ئەمنیی لەوێدا پێویستە، کە بۆ سەروەرکردنی یاساو بۆ لێدانی فەوزاو فەسادبێت. بەڵام لەوێدا کە خۆی لێدانبێ لە یاسا، ئیتر ئەوە فەسادێکی ترو کێشەیەکی ترەو نابێتە حەل. یەعنی شتەکە ئەبێ لە چوارچێوەی یاسادابێ و جڵەوکراوبێ بۆ ئەوەی نەبێتە ستەمکاری و پێشێلی ئازادی. حەلی ئەمنیی “بێ چاودێری و بێ جڵەو”، خودی ستەمکارییە.
(فەسادی دەزگایی)
کاتێ کە شتانێك هەن لە دەرەوەی یاساداو دادگا دەسەڵاتی بەسەریاندا ناشکێ. تا ئێرا فەسادی بەرەڵایە. بەڵام کە ستەم و فەسادێك لە ڕێگەی خودی دادگاوە کرا، ئیتر ئەوە فەسادی دەزگاییەو لەوێدا ئیتر دەوڵەت پاشەکشێ ی بە فەساد نەکردوە، بەڵکو فەساد دەوڵەتی کردوە بە خۆی و دەزگاو ستەمکاریی بوون بە یەك.
(ناڕەزایی ناتەندروست)
لە دۆخی ناتەندروستی ژینگەی سیاسیدا، بێگومان ناڕەزاییش ناتەندروستەو ئەونەی کە پێ ی لەناو ڕق و عاتیفەو حاڵەتە دەروونییەکاندایە، ئەونە پێ ی لەناو هۆشیاریی و دۆخە عەقڵییەکاندا نیە. بەڵام دەمی برسی بە نان دائەخرێ نەك بە شەق. کاتێ نانی نادەیتێ و شەقی ئەدەیتێ، ئیتر ناڕەزایی تەندروستبێ و ناتەندروستبێ، هیچ لە ستەمکاریی تۆ کەم ناکاو جگە لە ستەمکار هیچ وەسفێکی ترت نیە.
(گیراوانی بادینان)
لەناو گوتاری ڕقەوە هیچ بۆ گیراوانی بادینان ناکرێت. چونکە گوتاری ڕق، خودی ئەوان و ئازادییانی لا ئامانج نیە، بەڵکو تەنیا ئەیانکات بە وەسیلەیەك بۆ ڕشتنی ڕقەکەی خۆی. ئێمە وەکچۆن پێویستە لە دەرەوەی گوتاری گەندەڵ و ستەمکارەکاندابین، ئاواش پێویستە لە دەرەوەی گوتاری ڕق و جوێنی پۆپۆلیستەکاندابین. کە ئەو دوو گوتارە لە ڕووکەشدا دژو لەناوەڕۆکدا هەمان شتن و پێکەوە هەمان دۆخ قووڵئەکەنەوە. ئەگەریش ئەم کابینەیە، لەبری پێنج گەنجی ناڕازی، پێنج گەندەڵی بدایەتە دادگاو پینج ملیاری بۆ خەزینەی گشتی بگەڕاندایەتەوە، ئەوکات ئەم نوسینەی منیش بەشێكبوو لە گوتاری ڕق!
(هەڵبژاردن و تەحالوفات)
لەناو کۆمەڵگایەکدا، کە دیموکراسی نەبووە بە ژیان و بە کولتورو هەموو پنتەکان نادیموکراتەو لە هەموو دیموکراسی تەنیا هەڵبژاردنمان هێناوە. ئا لەوێدا هەڵبژرادن نەبوونی باشترە، بۆئەوەی بۆدییە نادیموکراتەکە، بەڕووتی و بەبێ میکیاج لەبەرچاوتابێ و چوارساڵ جارێ خۆی میکیاج نەکاتەوە بۆ فریودانی منو تۆ. لەناو مەشروعی دزی و بنەماڵەگەریشدا، “بەجیاو پێکەوە” فەرقی نیەو هەمووی یەك شتە. بەڵام پێکەوەکە گێڕێ سەرئێشەی کەمترەو جیاییەکە جگە لە مانەوەی خراپییەکانی تر، سەرئێشەیەکیش ئیزافە ئەکات!
(مەزاج و عینادی)
کۆی سیاسەتی ئێمە، میزاج و عاتیفەو کاردانەوەو بەرژەوەندی و غەریزە ئەیگێڕێ و هێشتا بەرزنەبۆتەوە بۆ ناوچەی هۆشیاریی. سیاسەتیش لە مانا دروستەکەیدا، ئەوەیە کە ئەکەوێتە ناوچەی هۆشیارییەوەو بریتییە لە تێپەڕاندنی حەزو پاڵنەرە تایبەتەکان، لە پێناو بەرژەوەندی و بەها گشتییەکان. ئا لێرەدا دەسەڵات و موعارەزەو هاوڵاتییەکی ئاسایی، هەمووی لەناو میزاج و عینادی و کاردانەوەدا سیاسەت ئەکەن، کە ئەوە سیاسەت نیەو قۆناغی پێش سیاسەتە. ئەمیان کاتێ هەڵەیەك ئەکات، لەبری ڕاستکردنەوە، تا سەر ئێسقان بەرگری لێئەکاو هەڵەی خۆی پێ باشترە لە ڕاستیی! ئەویان فڵچەیەکی پێیەو خەریکی ڕەشکردنەو ئەوەشی کە ڕەش نیە، ڕەشی ئەکاو خاڵێکی گەش و بوارێکی پێکەوەژیان ناهێلێتەوە! ئەویتریان ئینتیمای حیزبی، بەس بۆ بەرژەوەندی مادی و مەعنەوی خۆی ئەگۆڕێت و شتەکە یان گیرفانە یان دڵشکان. کە ئەوە هەردوکیان شەخسییەو هیچیان لە هۆشیاری و لە بەپرسیارێتی گشتییەوە نیە.
ئا ئەمانەش، هەموویان پێکەوە چەقبەستنیان دروستکردوە، نەك یەکێکیان بەتەنیا.
(پەروەردە)
بۆئەوەی چیتر خێزان لەسەر ئیرادەی ئەندامەکانی وەستابێت، نەك لەسەر فتوای کاهینەکان. بۆئەوەی چیتر وڵات لەسەر عەقڵی تاکەکانی وەستابێت نەك لەسەر مێگەلی حیزبەکان. بۆئەوەی چیتر مرۆڤ سەربەخۆبێ و جڵەوی خۆی لە کاهینە سیاسی و دینییەکان وەرگرێتەوە. گرنگە نەوت و چەك و دارایی و حکومەت و داروبەرد لێگەڕێین و هەموو قورسایی ڕەخنەو فشارمان تەنیا بخەینە سەر پەروەردە. وەهمەکان لەوێوە ئەچێنرێن و ئیرادەکان لەوێوە ئەشکێنرێن و جەهل لەوێوە ئیمپراتۆریەتی خۆی لەناومانا دائەمەزرێنێ.
(گوتارێکی تر)
لەدەرەوەی سیناریۆو حیکایەتە ئەمنییەکەی دەسەڵات و لە دەرەوەی کاردانەوەو گوتارە ڕقاوییەکەی بەرامبەر، گرنگە لە ڕێگەی گوتارێکی ترەوە، هەوڵێك بدەین، هەم بۆ ڕزگارکردنی سیاسەت لە ناوچەی عاتیفەو بەرزکردنەوەی بۆ ناوچەی هۆشیاریی. هەمیش بۆ ئازادکردنی ئەو گەنجانە، بەڵکو بۆ جەژن لەناو ماڵی خۆیاندابن. گوتارێك کە بایی ئەونە عەقڵانیەتی تێدابێت، کە یاریی هەردولا بخوێنێتەوەو داوی هیچیان نەیگرێ و خودی نان و ئازادی و عەدالەتی بوێت نەك ئەوەی ئەمانە بکرێنە دروشم بۆ شتی ترو ئێمەی پێ ڕاوبکرێ!

بابەتی پەیوەندیدار

Back to top button